Achtergrondinformatie

Goudklompjes zoeken

Internet is geen bibliotheek en geen encyclopedie

Het is een wijdverbreide mythe dat alles op internet te vinden is met één druk op de knop. Internet is geen bibliotheek of encyclopedie en zeker geen kinder-encyclopedie (we zeggen het nog maar even). Internet is in de eerste plaats verworden tot een gigantische koopgoot, waarin gelukkig nog wel wat goudklompjes meegesleurd worden. Maar het is een hele kunst die goudklompjes uit de modder te zeven.

Het is voor een leerling vrijwel onmogelijk tegelijk te letten op betrouwbaarheid, volledigheid, doel van een website, leesbaarheid en relevantie. Nog los van de enorme afleiding die je moet weerstaan bij internetgebruik. Bovendien vraagt het formuleren van een gerichte zoekopdracht of prompt de nodige ervaring.

Priming

Verkeerde informatie leidt tot verwarring. Het is gemakkelijker om iets aan te leren dan om iets af te leren. Zo zijn er mythes over het afstammen van de mens van de aap of het kiezen van achternamen in de tijd van Napoleon. Ook verkeerde beeldspraak kan leiden tot jarenlange misverstanden: watermoleculen voorstellen als watermannetjes die tegen een drijvend voorwerp aanduwen om de wet van Archimedes uit te leggen is misleidend. (Zwemmen ze dan in het water, kunnen ze ook een andere kant opduwen?). Onderwijs hoort gebaseerd te zijn op gedegen informatie, juist ook in het basisonderwijs. De eerste keer dat je ergens over leert (’priming’) is vaak cruciaal.

Voor de basisschool is er Start.slimzoeken.nu, met zo’n 500 vertrouwde bronnen. Het merendeel van deze sites is speciaal gemaakt voor kinderen en jongeren.

Online starten bij Wikipedia

Wikipedia staat bij online zoeken naar schoolonderwerpen erg vaak bovenaan in de resultatenlijst, zo blijkt uit ons onderzoek. Je kan dus ook goed rechtstreeks starten bij Wikipedia. Wikipedia heeft bovendien een goede app. Zet die gewoon op je telefoon.

In tegenstelling tot wat je nog regelmatig in het onderwijs hoort, is de sociale encyclopedie Wikipedia een prima bron om als naslag te gebruiken. Mensen die zeggen dat iedereen het zomaar kan veranderen roepen maar wat. Op de meeste veranderingen aan Wikipedia-pagina’s wordt meteen gereageerd; de Wikipedianen en de automatische bots van Wikipedia doen uitstekend werk om de kwaliteit hoog te houden.

Wikipedia is in academisch onderzoek niet toegestaan als primaire bron en er staan ook inderdaad wel eens fouten in. Of eerder: niet alles is 100% up-to-date of volledig, en hier en daar zijn controverses. Maar als naslagwerk wordt bijvoorbeeld de Engelstalige versie ook in de universitaire wereld gebruikt vanwege de kwaliteit. De foutmarge kwam in een klein onderzoek (over farmaceutische lemma’s) zelfs lager uit dan de Encyclopedia Brittanica, terwijl de omvang vele malen groter is.

Daarnaast is zomaar googelen geweldige tijdverspilling voor een leerling, terwijl beginnen bij Wikipedia ondanks het relatief hoge leesniveau vaak een goed opstapje geeft. Zeker wat betreft het vinden van nieuwe zoekwoorden. Bovendien is Wikipedia not-for-profit.

Overigens, Wikikids is niet de kinderversie van Wikipedia; het staat juist wel vol fouten. Zie deze WikiKids Review.

Externe links en bronnen

Raindrop wikipedia+betrouwbaarheid